GEORGE GEUTJES schildert wie hij is en wat hij voelt.
–RECENSIE dagblad van het noorden–
‘Hoeveel tijd gaat er niet verloren met getreuzel of met tot niets kunnen komen. De tijd dringt en steeds weer stuit ik op de tijdsorde die bepalend is voor de feitelijkheid of ik het haal of niet. En juist dit spel van versnellen en inhalen, van vroeger of later doet mij de zelfstandigheid ten opzichte van de fysieke tijd beseffen.’
In 1980 schreef beeldend kunstenaar George Geutjes (1952) deze gedachten op papier. Ruim twintig jaar later kregen ze een extra dimensie en betekenis toen de ziekte MS zich bij hem openbaarde en zijn lichaam begon te slopen. Vrijwel onmiddellijk na dit onheilspellende nieuws schilderde hij het dramatische doek ‘Doodsbed’. Een witte, in doeken gewikkelde mensfiguur zweeft in een ondefinieerbaar, kleurrijk beeldvlak. Daarna overviel hem een gevoel van moedeloosheid en het besef van de zinloosheid der dingen. De lust tot schilderen verging hem. Maar inmiddels is ook die fase overwonnen en schildert hij bijna letterlijk alsof zijn leven ervan afhangt. In Galerie Afterdaan is te zien dat de kunstenaar uit Almere schildert vanuit de wetenschap dat de tijd zijn grootste tegenstander is. Het is niet zozeer de haast als wel de expressiedrang die getuigt van gedrevenheid en van de wil om uiting te geven aan bevlogenheid en betrokkenheid.
In zijn recente schilderijen is Geutjes meer dan ooit op zoek naar de binnenkant der dingen. Met zijn werk schaart hij zich in het rijtje van Nieuwe Wilden, Nieuwe Figuratieven en Abstract Expressionisten die schilderkunst vooral zien als middel om uiting te geven aan persoonlijke verwerking van waarnemingen, ervaringen en gewaarwordingen. Het is niet moeilijk om in het schilderij ‘Oxymoron 1’ verwantschappen aan te wijzen met de kunst van Baselitz en de zijnen, terwijl in een ander werk overeenkomsten met de schilderkunst van Alphons Freymuth en zijn geestverwanten terug te vinden zijn. Hoewel hij nooit letterlijk beeldcitaten gebruikt kunnen vanuit het werk van Geutjes allerlei lijntjes getrokken worden naar het verleden. Zo duikt in het schilderij ‘In Blauw’ de piëtachtige gestalte van een vrouw op, terwijl een tweede versie van ‘Oxymoron’ een eigentijdse variant op de Mona Lisa zou kunnen zijn. In het stilleven met flessen is een vleugje Giorgio Morandi te herkennen en het dramatische ‘Momento Mori’ schuilt een vleugje Edward Munch.
Toch is Geutjes tot in de kleinste details zichzelf. Zijn werk is weliswaar stevig geworteld in de kunstgeschiedenis, maar klassieke voorbeelden hebben de kunstenaar geïnspireerd tot eigentijdse schilderkunst. Het expressionisme van Geutjes gaat verder dan dat van Munch en is minder vrijblijvend dan de (ge)wilde kunst van Baselitz. In het werk van Geutjes klinkt een doorleefde schreeuw door, die de kijker koude rillingen bezorgt en bepaalt bij de intensiteit en heftigheid van het leven. De schreeuw is authentiek en ontdaan van alle franje.
Die schreeuw is eveneens een ultieme poging om het leven via de schilderkunst te doorgronden en emoties een plaats te geven. De schilderijen van Geutjes zijn ruig; de verfhuid is ruw. Dat is altijd zo geweest. In Galerie Afterdaan is ook ouder werk te zien waarin een zelfde vorm van ongekunsteldheid voortkomt als in de recente schilderijen. Hoewel dit werk zwaar aanleunt tegen de colourfieldpaintings van Rothko en eveneens trekjes van arte povera bezit, is het een aannemelijke voorloper van de nieuwste schilderijen waarin de emotionele lading onverdund is uitgedrukt. Geutjes schildert wie hij is en wat hij voelt. Het scheppingsproces is voor hem een voortdurende zoektocht naar de zin en essentie van het leven. Basisthema’s als tijd, ruimte religie zijn ondergeschikt aan de verwoede pogingen om vorm en uiting te geven aan zijn eigen identiteit.
Tentoonstelling: George Geutjes schilderijen op doek en geprepareerd karton, fotografie en gemengde technieken. Te zien T/M 15 FEBRUARI 2002 Galerie Afterdaan. Carstensdijk 148
Elim/Hoogeveen
